Strona 3 z 5

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: niedziela 18 lip 2021, 20:13
autor: janusz
Upadek IV Dynastii Egipskiej i koniec Ery Wielkich Piramid - Historia Starożytnego Egiptu odc. 6
18 lip 2021

https://www.youtube.com/watch?v=o4nqhm0iOqg

Historyczny Top

Stare Królestwo Egipskie podczas rządów IV Dynastii zanotowało niezwykły postęp cywilizacyjny. Jednak jak każda wielka rodzina królewska w historii Starożytności, także IV Dynastia w końcu zakończyła swoją passę. W 6-stym odcinku z serii Historia Starożytnego Egiptu poznasz dokładne losy ostatnich faraonów tej wielkiej, królewskiej familii oraz dowiesz się, jak zmiany religijne doprowadziły do jej upadku.

Seria: "Historia Starożytnego Egiptu" w odcinkach:
https://www.youtube.com/playlist?list...

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: poniedziałek 02 sie 2021, 18:00
autor: janusz
V Dynastia Egiptu - Rządy Userkafa i Sahure - Historia Starożytnego Egiptu odc. 7
1 sie 2021

https://www.youtube.com/watch?v=ixDDWNMt_Rw

Historyczny Top

SUBSKRYBUJPo upadku IV Dynastii na tronie Egiptu zasiedli przedstawiciele kolejnej rodziny królewskiej. Pierwszymi władcami nowej dynastii byli faraonowie Userkef i Sahure. Za ich rządów poświadczony został ogromny wzrost zaawansowania w żegludze, rozwinięto kontakty handlowe z Azją i basenem Morza Egejskiego oraz nastąpił zauważalny rozwój w sztuce. V Dynastia to także czas intensywnych zmian w egipskiej religii.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: środa 04 sie 2021, 19:45
autor: janusz
Najdziwniejsze rzeczy ostatnio odkryte w Egipcie
4 sie 2021

https://www.youtube.com/watch?v=byOxuJnwNfA

SpinkaFun

Wszyscy wiemy, że w piramidach starożytnego Egiptu kryje się wiele tajemnic. Wiadomo, że pod piramidami znajdują się liczne przejścia, które od tysięcy lat są odcięte od reszty świata. W dzisiejszym odcinku przyjrzymy się kilku odkryciom w tym rejonie, których naukowcy do dzisiaj nie są w stanie do końca wyjaśnić. Zapraszam do oglądania.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: sobota 28 sie 2021, 11:18
autor: janusz
Nubia. Kraj Piramid. Nieznana Historia.
9 sie 2021

https://www.youtube.com/watch?v=iS8v80AmAwE

Nieznana Historia Świata

Krajem, w którym zbudowane najwięcej piramid nie jest wcale Egipt, lecz Sudan. Istnieje tam ponad 230 piramid. Nie są to tak imponujące budowle, jak choćby w Egipcie lub państwach Ameryki Południowej, ale ich liczba robi wrażenie nawet na archeologach. Historia starożytna Sudanu jest bardzo bogata, ponieważ niegdyś na tym terenie istniała Nubia- kraj czarnych faraonów. Okazuje się, że w czasie słabości Egiptu władcy nubijscy ustanowili tam 25. dynastię faraonów.
Nie jest to jednak najciekawszy epizod z dziejów tego państwa, ponieważ archeolodzy- w tym przede wszystkim Charles Bonnet- odkopali znacznie starsze ruiny, niż te, datowane na okres starożytny. Przypuszcza się, że szczątki budowli liczą nawet ponad 7 000 lat. Skąd zatem zaawansowana kultura wzięła się na tak niedostępnym pustynnym miejscu Afryki? Według mnie, trop prowadzi do imperium, jakim była Atlantyda.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: wtorek 07 wrz 2021, 16:55
autor: janusz
Pustynia Sahara. Nieznana Cywilizacja?
6 wrz 2021

https://www.youtube.com/watch?v=c6k_vjFuU5s

Nieznana Historia Świata

Pozostaniemy na Saharze (jeszcze przez najbliższe dwa nagrania) i postaramy się poszukać cywilizacji zaginionych, o których istnieją wzmianki i relacje, a brak archeologicznego potwierdzenia.
Jak wiadomo nie od dzisiaj, pewna część cywilizacji Starożytnego Egiptu powstała wcześniej, niż Egipt historyczny. Mam na myśli m.in. budowle przypisywane IV Dynastii faraonów: trzy piramidy w Gizie, Sfinks i świątynie. Pytanie jednak, czy jest możliwe, że na obecnej pustyni istniała niegdyś zupełnie inny ośrodek cywilizacyjny? Okazuje się, że są pewne ciekawe poszlaki, które nie dawały mi spokoju i postanowiłem je zbadać.
Opowiem o tajemniczym mieście, które podobno istniało na Saharze jeszcze w XV w. n.e. Co ciekawe z relacji wynika, że miasto zamieszkiwane było przez ludzi o białej skórze, jasnych włosach i niebieskich oczach. Czyżby tysiące lat temu na pustyni naprawdę istniała zaawansowana cywilizacja, o której nic nie wiemy? W latach 30-tych XX wieku prowadzone były poszukiwania w celu odnalezienia tego zaginionego miasta, ale do dnia dzisiejszego badania terenowe nie przyniosły żadnego skutku.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: środa 13 paź 2021, 17:38
autor: janusz
Starożytny Kanał Sueski - Wielki projekt Egipcjan i 120.000 ofiar - Tajemnice Starożytnej Żeglugi #1
10 paź 2021

https://www.youtube.com/watch?v=iZb9vH8f6wg

Historyczny Top

Starożytność to okres, w którym powstało niezliczenie wiele wyjątkowych i zdumiewających konstrukcji architektonicznych. Wystarczy spojrzeć na listę 7-dmiu Cudów Starożytności. Jednym z największych i najbardziej niedocenianych projektów był Kanał Faraonów, pierwsza wersja późniejszego Kanału Sueskiego. Poznajcie historię tego wielkiego przedsięwzięcia. Przedsięwzięcia, które miało pochłonąć ponad 120.00 ofiar i trwało od Średniego Królestwa Egiptu, przez Egipt Persów i Ptolemeuszy, aż po rządy Rzymian.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: piątek 29 paź 2021, 13:40
autor: janusz
Faraonowie V Dynastii i podział Egiptu na nomy - Historia Starożytnego Egiptu odc. 8
24 paź 2021

https://www.youtube.com/watch?v=NCPQcQDsH9M

Historyczny Top

Pierwsze wielkie Królestwo Egiptu podczas rządów Faraonów V Dynastii staje się coraz słabsze. Władza centralna traci na znaczeniu, co - jak pokaże przyszłość - będzie miało destrukcyjny wpływ na całą historię Starożytnego Egiptu i doprowadzi do upadku Starego Państwa. Nim do tego dojdzie, na scenie Kraju Faraonów wystąpi jeszcze dziewięciu władców V Dynastii. Z tego filmu dowiecie się, jak Egipt stopniowo tracił na znaczeniu i które decyzje doprowadziły do korozji świetnie działającego państwa.

Seria: "Historia Starożytnego Egiptu" w odcinkach:
https://www.youtube.com/playlist?list...

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: poniedziałek 01 lis 2021, 18:19
autor: janusz
Legendarne Królestwo Punt - Zaginiona cywilizacja Afryki - Tajemnice Starożytnej Żeglugi odc. 2
31 paź 2021

https://www.youtube.com/watch?v=H16RMLzCSZM

Historyczny Top

Tajemnicza cywilizacja Puntu do dziś nie została odnaleziona. Ta starożytna kraina, opisywana jako Ziemia Skarbów, Bogów i Szczęścia faktycznie istniała, co potwierdza szereg odkrytych dowodów. W tym filmie omówiłem, czym tajemniczy Punt był, gdzie mógł się znajdować i jakie były jego związki ze Starożytnym Egiptem oraz z legendarnym Ofirem, biblijną Krainą Skarbów króla Salomona.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: poniedziałek 08 lis 2021, 14:10
autor: janusz
Upadek Starego Królestwa, czyli I Imperium Egiptu - Historia Starożytnego Egiptu odc. 9
7 lis 2021

https://www.youtube.com/watch?v=hQqsMgEYpGU

Historyczny Top

Starożytny Egipt to historia ponad 4000 lat. Na przestrzeni tysiącleci na terenach Egiptu powstały i rozwinęły się trzy główne imperia, zwane Starym, Średnim i Nowym Królestwem. W tej produkcji, będącej dziewiątym odcinkiem z serii Historia Starożytnego Egiptu dowiedziecie się, w jakich okolicznościach i dlaczego upadło Stare Królestwo Egiptu, czyli pierwsze z wymienionych imperiów. Zmierzch Państwa Faronów to XXIV i XXIII w. p.n.e. oraz rządy władców VI Dynastii. Poznajcie wyjątkową historię tych faraonów!

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: środa 17 lis 2021, 08:43
autor: songo70
Polaraxa 64-21: Magiczny Egipt: tajemnica faraonów
992 wyświetlenia17 lis 2021
https://youtu.be/l4gDr1t6pwI

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: sobota 04 gru 2021, 14:32
autor: janusz
I Okres Przejściowy czyli 200 lat anarchii i wojen domowych - Historia Starożytnego Egiptu odc. 10
28 lis 2021

https://www.youtube.com/watch?v=stQrC3sVBSw

Historyczny Top

Stare Królestwo Egiptu dobiegło końca wraz z upadkiem VI Dynastii z Memfis. W Kraju Faraonów na blisko 200 lat zapanowały anarchia, chaos i wojny domowe. Największą z nich prowadziły między sobą dwa ośrodki -Teby, stolica Egiptu Górnego oraz Herakleopolis, stolica Egiptu Dolnego. Każde wielkie imperium w końcu upada, ale mało które się podnosi. I Okres Przejściowy to czas ok. 200 lat niepewności i rozbicia Egiptu, który w końcu zjednoczy się ponownie pod berłem Mentuhotepa II po to, aby odrodzić się jako Średnie Królestwo, kolejne egipskie imperium. Film przedstawia wydarzenia rozgrywające się w XXI-XX w. p.n.e. i omawia losy VII, VIII, IX, X i XI Dynastii Królewskiej.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: poniedziałek 06 gru 2021, 17:37
autor: janusz
Niezwykłe rzeczy, które robili starożytni Egipcjanie!
6 gru 2021

https://www.youtube.com/watch?v=IBCm6Zzff9o

Nieznana Lista

Istnieje wiele mitów i teorii, które otaczają starożytny Egipt i jego wielu władców. W wykopaliskach znaleźliśmy codzienne przedmioty oraz przedmioty okultystyczne, które udowadniają, jak bogaty musiał być naród. Jednak wiele z tych odkryć pozostaje owianych tajemnicą. Władcy, tacy jak Nefertiti i Kleopatra, to coś więcej niż tylko imiona– są symbolami piękna, charyzmy i ugruntowanej wiedzy, która od tego czasu została utracona z upływem czasu.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: piątek 10 gru 2021, 17:50
autor: janusz
Najdziwniejsze rzeczy odkryte w Egipcie
7 gru 2021

https://www.youtube.com/watch?v=mJ6jOVe7pPA

SpinkaFun

Egipt słynie z tego, że jest wypełniony po brzegi wszelkiego rodzaju niesamowitymi artefaktami, które tylko czekają na to aby zostały odnalezione. W dzisiejszym odcinku przedstawimy wam kilka najciekawszych znalezisk, których udało się dokonać na tym obszarze. Zapraszam do oglądania.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: wtorek 14 gru 2021, 18:23
autor: janusz
Wyspa petroglifów: 10 lat badań w egipskiej oazie, Paweł Polkowski
Nadawane na żywo 20 paź 2021

https://www.youtube.com/watch?v=CDvtYisdZOw

Copernicus Center for Interdisciplinary Studies

W Dachli, największej oazie Pustyni Zachodniej w Egipcie, relikty przeszłych działań człowieka sięgają nawet kilkuset tysięcy lat, choć najwięcej znalezisk pochodzi z ostatnich 10 tys. W swoim wykładzie dr Paweł Polkowski skupi się na sztuce naskalnej, która należy do najczęściej odnajdowanych w Dachli zabytków, odkrytych już na ponad trzystu stanowiskach i tworzonych w różnych okresach w jej długich dziejach. Przedstawi główne zagadnienia poruszane w swoich badaniach, leżące u ich podstaw założenia teoretyczne, a także przybliży specyfikę badań w tym regionie, jak i samą Dachlę, którą Herodot nazwał niegdyś Wyspą Szczęśliwych.

Dr Paweł L. Polkowski zajmuje się badaniem sztuki naskalnej Egiptu i Sudanu, i innych zagadnień związanych z ikonografią, krajobrazem i teorią w archeologii. Jest jednym z najbardziej kompetentnych badaczy północnoafrykańskiej sztuki naskalnej w skali światowej. Od 2016 r. kieruje misją o nazwie The Petroglyph Unit of the Dakhleh Oasis Project, która bada petroglify w oazie Dachla w Egipcie. Od ponad roku jest też kierownikiem Dakhleh Oasis Project – projektu o ponad 40-letniej historii, który łączy szereg misji badawczych, studiujących różne aspekty tej oazy i egipskiej Pustyni Zachodniej.

W 2021 r. dr Polkowski otrzymał nagrodę Narodowego Centrum Nauki w kategorii nauki humanistyczne, społeczne i o sztuce.

Film zrealizowany na zlecenie Narodowego Centrum Nauki w Krakowie.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: niedziela 19 gru 2021, 14:47
autor: janusz
Te tajemnicze znaleziska w Egipcie zaszokowały naukowców
18 gru 2021

https://www.youtube.com/watch?v=zBu6dfZQblE

Ayhan Infire

Wydaje się, że badania starożytnego Egiptu nigdy się nie skończą, mimo że archeolodzy i historycy badają ten historyczny region od wielu dziesięcioleci i nie odkryli jeszcze wszystkich jego tajemnic. Nawet teraz naukowcy od czasu do czasu znajdują w Egipcie dziwne i niezwykłe artefakty i przedmioty, które intrygują ich i przerażają swoją tajemnicą. Od starożytnych lamp po sekretne pokoje w piramidzie Cheopsa. W tym filmie podzielę się z wami 10 najbardziej mistycznymi znaleziskami w Egipcie.

Lampa Dendera, Sekretny pokój, Mumia owinięta rękopisem w języku obcym, Sekretny grobowiec mumii faraonów to tylko niektóre z rzeczy, które usłyszysz w filmie.

=====================================
Te tajemnicze znaleziska w Egipcie wstrząsnęły naukowcami
=====================================
🕒CZAS - KODY 🕒

00:00 Dom
1:16 Badanie Egiptu nigdy się nie skończy
1:51 Lampa Dendery
3:52 Mumia zawinięta w rękopis w obcym języku
4:49 Tajemny grób mumii faraonów
Grób Tutanchamona
7:37 Tajemnicza śmierć faraona
8:59 Budowa piramid
10:14 Serapeum w Sakkarze
11:14 Czarny sarkofag
13:24 Ostatnie słowa

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: niedziela 26 gru 2021, 18:29
autor: janusz
Coś niewytłumaczalnego odkryto w Egipcie!
26 gru 2021

https://www.youtube.com/watch?v=F7xhaMbtyGY

SpinkaFun

W Egipcie odkryto już wiele niesamowitych artefaktów. Niektóre z nich są tak niezwykłe, że ciężko w nie uwierzyć. W dzisiejszym odcinku przedstawimy wam kilka z nich. Zapraszam do oglądania

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: środa 12 sty 2022, 17:48
autor: janusz
Naukowcy przestraszeni znaleziskiem w Egipcie
11 sty 2022

https://www.youtube.com/watch?v=RF3dlkzfOWk

Niesamowite Fakty

Wiele osób kojarzy Egipt z pustynią i piramidami. Jednak mało kto pomyśli o tym, jakie tajemnice mogą kryć zarówno morza, jak i lądy, otaczające ten niesamowity kraj. Pomyśleliście o skarbach, leżących na dnie morza? Nie, mało prawdopodobne, aby naukowców przestraszyła biżuteria czy starożytne artefakty. Za to w tej roli świetnie się spisał podwodny potwór bez twarzy – on wystraszył ich naprawdę.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: piątek 14 sty 2022, 17:48
autor: janusz
Życie w starożytnym Egipcie, znane tylko 1% populacji
13 sty 2022

https://www.youtube.com/watch?v=bR-c01iNPV8

Ayhan Infire

Sekrety i tajemnice starożytnego Egiptu, które zszokują wszystkich. Prawa obywatelskie górnych i dolnych królestw starożytnego Egiptu zostały zjednoczone, w tym czasie zaczęły pojawiać się pierwsze prawa imperium, oczywiście faraon nadal wspierał najwyższą władzę we wszystkim, dlatego prawa nie były przejrzyste, ale poza wysokimi stanowiskami pozostali obywatele byli sobie równi.

Mężczyźni i kobiety mieli równe prawa i z reguły nie miało znaczenia, do jakiej klasy społecznej należeli, ale nie dotyczyło to niewolników, nawet najbiedniejsi obywatele mieli prawo prosić o pomoc swojego wielkiego władcę, przedstawia to jedną z starożytne malowidła - prawa ręka faraona podniesiona na pomoc.

W starożytnym Egipcie nie było małżeństw przymusowych, a kobiety miały pełne prawo do decydowania, kogo poślubić, kobiety miały pełne prawo do posiadania majątku, podpisywania umów, dziedziczenia majątku i uczestniczenia w postępowaniu sądowym na równi z mężczyznami, prawa kobiet były rzadkością w ówczesnych cywilizacjach i tak pozostają do dziś w wielu nowoczesnych krajach.

=====================================
Życie w starożytnym Egipcie, znane tylko 1% populacji
=====================================
🕒CZAS - KODY 🕒

00:00 Dom
1:10 Kobiety i mężczyźni w starożytnym Egipcie
2:55 Mumifikacja w starożytnym Egipcie
5:25 Metody leczenia i medycyny w starożytnym Egipcie
7:32 Zasady i prawa w starożytnym Egipcie
Zwierzęta w starożytnym Egipcie
11:03 Ostatnie słowa

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: niedziela 06 lut 2022, 20:01
autor: janusz
To odkrycie w Egipcie przeraża naukowców!
6 lut 2022

https://www.youtube.com/watch?v=3joigD7P19o

Nieznana Lista

Niewiarygodnie duże piramidy, niesamowite sarkofagi, a nawet tajemnicze i niewyjaśnione hieroglify; starożytny Egipt to z pewnością jeden z najciekawszych i najbardziej ekscytujących czasów w całej historii ludzkości. Tyle jeszcze niewiadomych, a jednocześnie tyle pamiątek z tego prawie zapomnianego okresu.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: poniedziałek 07 mar 2022, 13:01
autor: janusz
Ujawniono zdjęcia pokazujące, że w Egipcie może kryć się coś niesamowitego! (Zaginione cywilizacje)
6 mar 2022

https://www.youtube.com/watch?v=pk70vTqJIrs

Ciekawostki i inne dziwy

Starożytny Egipt i tajemnice niesamowitej świątyni w Denderze, która pochodzi z czasów starożytnego Egiptu, będą tematem dzisiejszego odcinka. Jeden z przewodników zasugerował, że pod tą świątynią znajduje się znacznie starszy obiekt, na którym wzniesiono ten który znamy. Dlatego dziś przyjrzymy się kilku zdjęciom, które wykonano właśnie wtedy gdy oprowadzał turystów po tym miejscu.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: czwartek 24 mar 2022, 17:59
autor: janusz
Dziwne rzeczy, które robili starożytni Egipcjanie!
24 mar 2022

https://www.youtube.com/watch?v=9vX5i8NOjf4

Nieznana Lista

Wspaniałe, monumentalne budowle, tajemnicze hieroglify i bogato zdobione komory grobowe: świat starożytnych Egipcjan zachwyca większość z nas, gdy zastanawiamy się nad ich wieloma tajemniczymi sposobami życia. Choć jesteśmy pod wrażeniem przytłaczających budowli starożytnego Egiptu, pojawia się pytanie, jak wyglądało życie codzienne tej czcigodnej grupy. I to jest dokładnie to pytanie, na które chcemy odpowiedzieć w dzisiejszym filmie.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: czwartek 07 kwie 2022, 15:24
autor: janusz
Czy Sumerowie podbili Egipt i założyli I Dynastię? - Kontakty i podobieństwa między cywilizacjami
3 kwi 2022

https://www.youtube.com/watch?v=39zQtSS_HMs

Historyczny Top

Kontakty między cywilizacjami to niezwykle istotny czynnik kształtujący kultury danych państw. Oprócz towarów importowanych i eksportowanych z jednego kraju do drugiego, ma miejsce także przepływ zwyczajów, motywów w sztuce czy architekturze, patentów i najróżniejszych idei, nie wspominając nawet o genach. W starożytności, nie inaczej niż dziś wymiana handlowa kształtowała ówczesne społeczeństwa i znacząco wpływała zarówno na rynek towarowy, jak i na gospodarkę partnerskiego kraju czy też cywilizacji. Często dochodziło także do sytuacji, w której przedstawiciele jednej, bardziej zaawansowanej cywilizacji podbijali tereny drugiej, mniej rozwiniętej, dając jej impuls do rozwoju i pewne wzorce do naśladowania. Czy Sumerowie podbili Egipt i założyli I Dynastię? Tego dowiecie się z tego dokumentu.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: niedziela 10 kwie 2022, 22:31
autor: chanell
Wspominany przez Herodota zaginiony labirynt Egiptu został odnaleziony

Obrazek
Źródło: Kadr z Youtube

Archeolodzy odkryli pod piaskiem słynnego miejsca budowy piramid pozostałości „zaginionego labiryntu”, który wcześniej uważano za mityczną budowlę. Znana również jako Labirynt, Piramida Hawary (zbudowana przez Amenemhata III) była najczęściej odwiedzanym miejscem w starożytnym świecie. Herodot twierdził, że w V wieku p.n.e. naliczył trzy tysiące pomieszczeń w kompleksie grobowym piramid.

całość tu : https://innemedium.pl/wiadomosc/wspomin ... um=twitter

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: sobota 16 kwie 2022, 16:10
autor: janusz
To, co odkryli w Egipcie, zaszokowało cały świat
15 kwi 2022

https://www.youtube.com/watch?v=9WfEvm1Lwyw

SpinkaFun

Egipt słynie z tego, że jest wypełniony po brzegi wszelkiego rodzaju niesamowitymi artefaktami, które tylko czekają na to aby zostały odkryte. W dzisiejszym odcinku przedstawimy wam kilka najciekawszych znalezisk, których udało się dokonać na tym obszarze. Zapraszam do oglądania.

Re: Egipt - Historia i najnowsze odkrycia archeologiczne

: poniedziałek 18 kwie 2022, 15:52
autor: janusz
Artefakty z Egiptu, których naukowcy nie mogą zrozumieć...
15 kwi 2022

https://www.youtube.com/watch?v=dqzJm372Yn0

Miło Widzieć

W Egipcie nieustannie prowadzone są wykopaliska, a wiele odkryć i znalezionych artefaktów rodzi tylko więcej pytań niż daje odpowiedzi. Dziś poznacie artefakty, których naukowcy wciąż nie potrafią zrozumieć.